Blog

Czy ochrona dla obywateli Ukrainy (status UKR) zakończy się w 2025 roku?

Status UKR w Polsce, przyznany obywatelom Ukrainy w ramach tymczasowej ochrony, został oficjalnie przedłużony do 30 września 2025 roku. Jednak na poziomie Unii Europejskiej podjęto decyzję o przedłużeniu tymczasowej ochrony do 4 marca 2026 roku, co sugeruje, że w Polsce może obowiązywać okres przejściowy od października 2025 do początku marca 2026 roku.

Ponadto wprowadzono nowy typ karty – CUKR, która stanie się cyfrowym potwierdzeniem prawa pobytu dla obywateli Ukrainy objętych tymczasową ochroną.

Co to jest status UKR?

Status UKR to specjalny tryb legalizacji dla obywateli Ukrainy, którzy przekroczyli granicę Polski po 24 lutego 2022 roku w związku z konfliktem zbrojnym. Umożliwia on:

• legalny pobyt w Polsce;
• pracę bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę;
• korzystanie z opieki medycznej i pomocy społecznej;
• zapisanie dzieci do polskich szkół;
• korzystanie z krajowych mechanizmów ochrony bez konieczności ubiegania się o status uchodźcy.

Do kiedy status UKR?

Status UKR w Polsce obowiązuje do 30 września 2025 roku. Choć ustawa krajowa wskazuje tę datę, Unia Europejska przedłużyła ochronę czasową do 4 marca 2026 roku, co oznacza, że w Polsce prawdopodobnie pojawi się okres przejściowy. To może być ostatnia szansa na legalizację pobytu przez złożenie wniosku o kartę pobytu.

Okres obowiązywania ochrony

Na jakiej podstawie obowiązuje ochrona?

Zgodnie z artykułem 2 Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, tymczasowa ochrona uznaje pobyt za legalny do 30.09.2025 roku, pod warunkiem że obywatel Ukrainy:

• przybył legalnie z terytorium Ukrainy;
• zadeklarował zamiar pozostania w Polsce;
• nie korzysta z podobnej ochrony w innym kraju UE.

Legalny status zostaje również przedłużony dla dzieci urodzonych w Polsce oraz posiadaczy Karty Polaka, jeśli opuścili Ukrainę po 24 lutego 2022 roku.

Decyzja Unii Europejskiej

25 czerwca 2024 roku Rada UE podjęła decyzję nr 2024/1836, przedłużającą tymczasową ochronę do 4 marca 2026 roku dla wszystkich obywateli Ukrainy, którzy zmuszeni byli opuścić kraj z powodu wojny. Celem jest nie przeciążanie krajowych systemów azylowych, lecz zapewnienie równych praw przesiedleńcom na całym terytorium UE.

Co nastąpi po 30 września 2025 roku?

Polskie ustawodawstwo jeszcze nie dostosowało się do decyzji UE, co budzi pytania wśród wielu pracodawców i obywateli: co dalej?

Najprawdopodobniej od 1 października 2025 roku rozpocznie się okres przejściowy do 4 marca 2026 roku, w którym obywatele Ukrainy będą mogli:

• złożyć wniosek o pobyt czasowy;
• uzyskać nową kartę CUKR (cyfrową kartę z adnotacją o tymczasowej ochronie);
• zachować dostęp do rynku pracy i innych praw, jeśli terminowo złożą odpowiednie wnioski.

Zwróć uwagę:

W Polsce trwają wybory prezydenckie, a druga tura głosowania odbędzie się 1 lipca 2025 roku. Na podstawie sygnałów politycznych i obecnych tendencji można już teraz przewidywać zaostrzenie polityki imigracyjnej po zakończeniu wyborów.

Od początku 2025 roku obserwuje się wzrost kontroli ze strony takich organów jak:

• Straż Graniczna – masowe inspekcje w przedsiębiorstwach i miejscach zamieszkania cudzoziemców;
• Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) – nacisk na legalność zatrudnienia;
• Urząd Skarbowy – uwaga na operacje bankowe, szczególnie wśród obywateli Ukrainy, którzy oficjalnie nie są zatrudnieni, ale wykazują znaczne obroty na kontach.

Te czynniki bezpośrednio wpływają na status prawny, przedłużenie legalnego pobytu i uzyskanie karty pobytu w Polsce.

Zalecenia dla cudzoziemców:

• Sprawdź legalność swojego zatrudnienia;
• Upewnij się, że operacje finansowe są zgodne z deklarowanym statusem;
• Przygotuj się na możliwe zmiany w regulacjach migracyjnych po wyborach.

Nowość 2025 roku – karta CUKR

CUKR to nowy cyfrowy dokument potwierdzający status tymczasowej ochrony. Ma on zastąpić papierowe decyzje i uprościć proces identyfikacji oraz potwierdzania praw.

Według informacji Urzędu do Spraw Cudzoziemców, w 2025 roku planowane jest uruchomienie serwisu online do składania wniosków o wydanie karty CUKR.

Możliwości legalizacji poza statusem UKR

Obywatele Ukrainy przebywający w Polsce i pracujący lub prowadzący działalność gospodarczą mogą już teraz złożyć wniosek o pobyt czasowy i pracę na podstawie artykułu 114 Ustawy o cudzoziemcach. To zapewni:

• stabilny status do 3 lat;
• podstawę do kontynuacji pracy u obecnego pracodawcy;
• możliwość przejścia z tymczasowej ochrony na „klasyczną” legalizację.

Ważne: po uzyskaniu zezwolenia na pobyt, pracodawca musi zostać poinformowany w ciągu 7 dni.

Co robić teraz?

• Śledź terminy – ochrona obowiązuje do 30.09.2025 roku, ale planuj z wyprzedzeniem;
• Rozważ alternatywy – złożenie wniosku o pobyt czasowy lub uzyskanie karty CUKR;
• Nie zwlekaj – okres przejściowy może być krótki, lepiej przygotować się wcześniej.

Chociaż oficjalny status UKR kończy się 30 września 2025 roku, UE już zagwarantowała tymczasową ochronę do marca 2026 roku. Polska prawdopodobnie podąży za tym kierunkiem i zapewni czas na legalizację.

Przygotuj się z wyprzedzeniem, aby nie stracić prawa do pobytu i pracy w Polsce. Śledź wiadomości i składaj wnioski terminowo.